Plaid Cymru Dwyfor Meirionnydd Liz Saville Roberts AS a Mabon ap Gwynfor AS

Cwestiwn da!

Yn elfennol, mae'n berwi i lawr i allu y llywodraethau i fenthyg a rhannu pres.

Mae Cymru yn llwyr ddibynnol ar San Steffan am eu phres. Daw'r pres yn sgil gwariant a wneir ar adrannau yn Lloegr - felly os ydy Iechyd yn Lloegr yn derbyn swm o bres, yna mae iechyd yng Nghymru yn derbyn canrhan o'r swm hwnnw (tua 5.1%). Ond os ydy llywodraeth San Steffan yn penderfynnu fod y gwariant yn llesol ar gyfer y Deyrnas Gyfunol gyfan (e.e. rhelffordd HS2) yna ni fydd Cymru yn cael dim dimau yn ychwanegol.

Oherwydd anallu Cymru felly mae'r pres yn llwyr ddibynnol ar San Steffan, ac yna mae dyraniad y pres hwnnw yn ddibynnol ar flaenoriaethau y blaid sydd mewn llywodraeth yng Nghaerdydd - yn yr achos yma Llafur.

Mae sawl sector wedi methu allan ar bres - ystyria y sector bysgota sydd wedi derbyn nemor ddim cefnogaeth. Mae hyn am nad ydynt yn uchel ym mlaenoriaethau Llafur, ond i ni yma mae nhw'n andros o bwysig - yn cynnal diwydiant, teuluoedd a chymunedau.